دفاعیه دکتری دانشکده مهندسی عمران

     مهندس سید علی رضویان امرئی (دانشجوی دوره دکتری مهندسی عمران- زلزله) یکشنبه هفدهم خردادماه از رساله خود با عنوان «تهیه روابط کاهندگی طیفی خطی و غیرخطی برای فلات ایران» به راهنمایی دکترغلامرضا قدرتی امیری دفاع می‌کند.

  چکیده رساله:

  پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی ناشی از رویداد زمین لرزه‌ها- که بیشتر به سبب طراحی و اجرای نامناسب ساختمان ها پدید می‌آیند- از یک طرف، و گسترش روز افزون ساخت و سازه‌ها از سوی دیگر، اهمیت طراحی‌های مناسب و توانبخشی سازه‌ها در برابر زمین لرزه را مشخص می‌سازد. یکی از اساسی‌ترین گام‌ها در طراحی سازه‌ها، طراحی مقاوم در برابر زمین لرزه می‌باشد که مطالعات لرزه خیزی را می‌طلبد. این مهم در گرو استفاده از داده‌های زمین لرزه‌ای به منظور نمایان شدن الگوی لرزه‌خیزی در یک منطقه و برآورد پارامترهای زمین لرزه در محل احداث یک سازه است.

  تحلیل‌های دینامیکی سازه‌ها نیازمند پارامترهای مختلفی از زلزله مانند شتاب پایه طراحی، طیف‌های طراحی و رکوردهای زلزله می‌باشد. برای به دست آوردن شتاب پایه و طیف‌های طراحی یک ساختگاه، روش متداول مبتنی بر آنالیزهای تحلیل خطر زلزله است. در این روش شتاب پایه و طیف‌های طراحی بر اساس لرزه‌خیزی منطقه، شرایط ساختگاهی و کمک‌گیری از روش‌های آماری احتمالی به دست می‌آید. یکی از الزامات این روش، وجود روابط کاهندگی مناسب برای پارامترهای مختلف زلزله می‌باشد.

  در حال حاضر در ایران، روابط کاهندگی بصورت پراکنده توسط تنی چند از محققین بدست آمده است ولی به دلایلی (از جمله کامل‌تر شدن بانک‌های اطلاعاتی، در دسترس قرار گرفتن توابع مناسب و آنالیزهای قوی‌تر آماری و ...) مهندسین مشاور ترجیح می‌دهند برای به دست آوردن پارامترهای مختلف زلزله، از روابط کاهندگی پیشنهادی توسط محققین سایر کشورها استفاده نمایند. اما به دلیل عدم تطابق خصوصیات این روابط با لرزه خیزی و شرایط تکنوتیکی ایران، استفاده از آنها با خطا همراه می‌باشد. با توجه به توضیحات فوق الذکر، انجام تحقیقی برای به دست آوردن روابطی جامع و متناسب با شرایط تکتونیکی و لرزه‌خیزی فلات ایران ضروری به نظر می‌رسید. لذا در این تحقیق هدف اصلی، به دست آوردن روابط کاهندگی طیفی خطی و غیر خطی برای مناطق لرزه‌خیزی زاگرس و البرز - ایران مرکزی در شرایط ساختگاهی بستر سنگی و خاکی در نظر گرفته شده است.

  در این تحقیق 387 رویداد زلزله شامل 725 زوج رکورد، برای البرز و ایران مرکزی و زاگرس، در به دست آوردن مدلها استفاده شده است که از این تعداد 370 رکورد مربوط به البرز و ایران مرکزی است که از 158 زلزله بوجود آمده‌اند.

  برای پردازش همه جانبه رکوردهای زلزله، از نرم افزار SWS استفاده شده است. با توجه به اینکه هر رکورد زلزله، دارای دو مولفه افقی و یک مولفه قائم می‌باشد، لذا با استفاده از نرم افزار Seismosignal تمام طیف‌های پاسخ برای ماکزیمم دو مولفه افقی بدست آمده و بر اساس ماکزیمم دو مولفه عملیات برازش و رگرسیون‌گیری روی این اعداد انجام گرفته و ضرایب روابط کاهندگی طیفی برای پریودهای 05/0، 1/0، 2/0، 3/0، 4/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1، 2، 3 و 4 ثانیه به دست آمده است. در ادامه، طیف تغییر مکان غیرخطی با نرم افزارهای فوق براساس شکل پذیری‌های 2، 4، 6، 8 و 10 و پریودهای مذکور تهیه شده است.