اشکان تیموری دانشجوی دکتری رشته مهندسی صنایع، از رساله خود با عنوان «مدیریت درآمد و قیمت‌گذاری پویا در خطوط هوایی با در نظر گرفتن رفتار مشتریان با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی استوار تطبیق‌پذیر»‏‎ ‎به راهنمایی آقای دکتر صاحبی ۲۳ بهمن ماه ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۳۰ دفاع خواهد نمود‎.

شماره دانشجوئی: ۹۷۸۷۱۵۰۵
نشانی الکترونیکی: teimouriashkangmail.com
استاد راهنما:  آقای دکتر هادی صاحبی
استاد مشاور: آقای دکتر میرسامان پیشوایی
اساتید داور داخلی: خانم دکتر فرناز برزین پور- آقای دکتر سیدجعفر سجادی
اساتید داور خارجی: خانم دکتر دنیا رحمانی- آقای دکتر عطاالله طالعی‌زاده
زمان دفاع: ۲۳ بهمن ماه ۱۴۰۱- ساعت ۱۱:۳۰ سالن شهید شبهازی ( طبقه همکف دانشکده)

چکیده:

مدیریت درآمد و قیمت‌گذاری پویا برای هر کلاس نرخی پرواز، از مهم‌ترین برنامه‌ها و تصمیم‌گیری‌های خطوط هوایی به حساب می‌آید، که پرداختن سیستماتیک به آن، مستلزم به‌ کارگیری مدل‌ها و تکنیک‌های بهینه‌سازی مدرن است. با توجه به نیاز روزافزون خطوط هوایی به این سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری، در این رساله، با ارائه‌ مدل‌ها و روش‌های برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی ریاضی، به فرآیند تصمیم‌گیری در مدیریت درآمد و قیمت‌گذاری خطوط هوایی در سطوح استراتژیک و عملیاتی پرداخته می‌شود. تمرکز اصلی رساله، بر روی ارائه مدل‌های بهینه‌سازی برای قیمت‌گذاری پویا و کنترل موجودی بلیت‌/صندلی‌‌های پرواز است، که بدین منظور ابتدا یک مدل برای قیمت‌گذاری در کلاس‌های نرخی چندگانه‌ی پرواز ارائه می‌شود (مدل MFC-PSIC). سپس، با در نظر گرفتن رفتار انتخابی مشتریان (CCB) برای انتخاب پروازهای مختلف در طول روز، که با مدل لاجیت چندجمله‌ای (MNL) کمی‌سازی می‌شود، مدل اولیه خود را توسعه داده و یک مدل برای قیمت‌گذاری پویا با در نظر گرفتن رفتار انتخابی مشتریان (مدل MFC-PSICCCB) ارائه می‌دهیم. در یک توسعه دیگر از مدل اولیه خود، دو مکانیزم جدید فروش، تحت عنوان فروش به قیمت مشتری (CPS) و فروش موقت عمومی (TPS)، را معرفی کرده و مسئله قیمت‌گذاری پویای خطوط هوایی را با در نظر گرفتن کانال‌های فروش چندگانه (مدل MFC-PSICMCS)، مدل‌سازی می‌کنیم. نهایتا، مدل اصلی این تحقیق در مدیریت درآمد عملیاتی و قیمت‌گذاری خطوط هوایی با عنوان اختصاری MFC-PSIC® ارائه می‌شود که در آن: ۱) کنترل موجودی صندلی‌ها و قیمت‌گذاری بلیت‌ها یکپارچه می‌شود، ۲) رفتار انتخابی مشتریان لحاظ می‌شود، ۳) کانال‌های فروش توسعه داده می‌شود، ۴) قابلیت‌های کنترل سطح خدمت و استرداد بلیت در نظر گرفته می‌شود، و نهایتا، ۵) عدم قطعیت تقاضا با استفاده از تکنیک بهینه‌سازی استوار چندمرحله‌ای تطبیق‌پذیر (MSARO) کنترل می‌شود. برای حل مدل‌های مذکور، دو روش حل مبتنی بر الگوریتم پوشش پیش‌رونده (PHA) و روش ترکیبی افق-غلطان-تجزیه-بندرز (RHBD)، ارائه می‌شود تا حل مسئله در ابعاد بزرگ‌تر با کارایی محاسباتی بیشتری نسبت به CPLEX Solver صورت پذیرد. در فاز پیاده‌سازی مدل MFC-PSIC®، در صورتی که در برنامه اولیه پروازها اختلالی رخ دهد، یک مدل برای برنامه‌ریزی مجدد خدمه و هواپیما ارائه می‌دهیم، تا با در نظر گرفتن اختیاراتی چون جایگزینی و لغو پرواز، حداکثرسازی سود خطوط هوایی، تحت اختلال نیز میسر شود. برای حل این مسئله نیز علاوه بر این‌که یک مدل مبتنی بر رویکرد برنامه‌ریزی فازی-تصادفی استوار (RFSP) ارائه شده است، روش جستجوی فراابتکاری مبتنی بر جستجوی بزرگ همسایگی تطبیق‌پذیر (ALNS) توسعه داده می‌شود. نهایتا، برای این‌که سیاست‌گذاری‌های استراتژیک خطوط هوایی در وضعیت‌های مختلف سیستم فروش و مدیریت درآمد به طور بهینه هدایت شود، و سطوح بهینه قیمت و خدمت مشخص شود، با در نظر گرفتن مفروضاتی از جمله مانایی و بی‌حافظه بودن، به ارائه یک مدل بهینه‌سازی مبتنی بر فرآیند تصمیم‌گیری مارکوف (MDF) می‌پردازیم که اقدام بهینه خطوط هوایی در هر وضعیت از سیستم مدیریت درآمد را تعیین ‌می‌کند. در پایان، تمام مدل‌ها و روش‌های حل پیشنهادی این تحقیق با استفاده از چند مطالعه عددی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و تحلیل نتایج عددی صورت می‌پذیرد، تا علاوه بر اعتبارسنجی آن‌ها، چندین بینش مدیریتی در مدیریت درآمد و قیمت‌گذاری خطوط هوایی استخراج و به صنعت هواپیمایی ارائه شود.