دفتر برنامه، بودجه و طرح- مقالات آموزش کارکنان
بهداشت روانی محیط کار

حذف تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1387/3/7 | 
چشمهایت را بگشا و در پی انسانها باش، یا کاری را برای کسانی انجام بده که نیازمند کمی وقت، کمی دوستی، اندکی همدلی و ذره ای خون گرمی، و کار شاق انسانی هستند... این نیاز در هر گوشه و کناری احساس می شود. پس، کاوش کن و ببین آیا جایی هست که انسانیت را در آنجا سرمایه گذاری نکرده ای. "آلبرت شوایتزر"

دنیای امروز استرس های مختلفی دارد که بعضی از این استرس ها مختص محیط کار است. نزاع با یک همکار، محروم شدن از پاداش، دیر رسیدن به سر کار و فشار هیات مدیره یا رؤسای سازمان به مدیر را می توان نمونه هایی از استرس های محیط کار نامی

بهداشت روانی همان سلامت فکر و قدرت سازگاری فرد با محیط و اطرافیان است. همچنان که از جسم خود مراقبت می کنیم روح خود را نیز باید مقاوم تر کنیم تا زندگی بهتری داشته باشیم. در زندگی، "چگونه بودن" خیلی مهمتر از "بودن یا نبودن" است. ایجاد فرصت برای شکوفایی استعدادها، توانایی ها و کنار آمدن با خود و دیگران یکی از اهداف مهم و اساس بهداشت روانی است. جوامع مختلف سعی می کنند تا سیاستهای مربوط به بهداشت روانی را سازماندهی کنند. اصل کلی در این تلاش، سالم سازی محیط فردی و اجتماعی است که افراد جامعه را در بر می گیرد. این نگرش حکم می کند که افراد بیش از پیش با بهداشت روانی و چگونگی پیشگیری و درمان بیماری های روحی آشنا شوند

چون در مواجهه با چالش ها و مشکلات روزمره، ما بر اساس ویژگی های روانی خود با آن ها برخورد می کنیم،‌ هر چه از سلامت روانی بیشتر برخوردار باشیم به یقین آسیب پذیری ما کمتر خواهد بود. امید است با برخورداری از سلامت فکر و روان به موفقیت های بیشتری رسیده و بیش از پیش بر مشکلات غلبه کنی

بهداشت روانی در محی کار یعنی مقاومت در مقابل پیدایش پریشانیهای روانی و اختلالات رفتاری در کارکنان سازمان و سالم سازی فضای روانی و اختلالات رفتاری در کارکنان سازمان و سالم سازی فضای روانی کار به نحوی که هدف های چند گانه زیر تامین شود

هیچ یک از کارکنان سازمان به دلیل عوامل موجود در سازمان گرفتار اختلال روانی نشوند

هر یک از کارکنان از اینکه در سازمان محل کار خود به فعالیت اشتغال دارند احساس رضایت کنند و علاقه مند به ادامه کار در آن سازمان باشند

هر یک از کارکنان سازمان نسبت به خود، رؤسا، همکاران خود و به طور کلی نسبت به جهان اطراف خود و خصوصا" نسبت به جایگاه خود در سازمان احساس مثبتی داشته باشند

همه کارکنان سازمان قادر به ایجاد روابط مطلوب با محیط کار و عوامل موجود در آن باشند

اصول بهداشت روانی در سازمان

ایجاد جو صمیمیت، همدلی، صداقت، همکاری و احترام متقابل در میان کارکنان سازمان

پزهیز از اعمال روش های مبتنی بر زور و اجبار در محیط سازمان

شناسایی استعدادهای بالقوه کارکنان تحت نظارت سازمان و فراهم ساختن رشد و شکوفایی این استعداد در حد توان و امکانات سازمان

پرهیز از قضاوت های کورکورانه و مبتنی بر پیشداوری در مورد کار و رفتار کارکنان سازمان

شناسایی دلایل واقعی کم کاری، غیبت از کار، بی حوصلگی و بی علاقگی به کار، کم توجهی و بی دقتی کارکنان توسط مدیر و پرهیز از قضاوتهای کورکورانه و مبتنی بر پیش داوری نسبت به اساس رفتار انسان

آشنا ساختن کارکنان با واقعیت های محیط کار و حدف آن دسته از معیارها و عوامل سازمانی که از لحاظ اخلاقی، انسانی و فرهنگ سازمانی صحیح تلقی نمی شود. بنابراین مدیران باید تلاش کنند تا محیط کار برای کارکنان اضطراب آور نباشد و کارمندان احساس امنیت شغلی کنند و با شادی و نشاط و شوق و انگیزه به دور از هر گونه خشم و درگیری بیهوده به وظایف خود عمل نمایند

تاکنون برای مدیران، وظایف گوناگونی شناخته شده است و هر یک از صاحب نظران رشته های مدیریت و علوم رفتاری نیز نسبت به دسته ای از این وظایف توجه بیشتری نشان داده اند. در کتابهای مدیریت نسبت به وظایف خاص مدیران در زمینه برنامه ریزی، سازماندهی و ... تاکید می شود و در مباحث مربوط به روان شناسی صنعتی بالینی، ابعاد انسانی محیط کار مورد توجه قرار می گیرد. سازمانی را در نظر بگیرید که هر چند مدیریت آن به همه وظایف خود عمل کرده است. اما کارکنان سازمان، افسرده، ناامید، ناراضی و کم تحرک هستند و کمتر شادی می کنند و چهره آنان کمتر خندان است. در این صورت آیا می توان گفت که مدیریت سازمان به وظایف اساسی خود عمل کرده و این حالتهای کارکنان، مشکل دیگری است که باید در جای دیگری حل شود؟ مسلما" خی

از مشخصات یک سازمان سالم آن است که سلامت جسمی و روانی کارکنان آن به همان اندازه مورد توجه و علاقه مدیریت سازمان قرار گیرد که تولید و بهره وری مورد تاکید قرار گرفته است

یکی از دلایل عمده وجود و پیدایش اختلالهای روانی و رفتاری، نداشتن امنیت شغلی و اضطراب ناشی از آن است. در یک سازمان آن دسته از کارگران و کارمندانی که احساس امنیت شغلی در آنان پایین است و در نتیجه گرفتار اضطراب ناشی از بیکاری، تبعید، عزل از موقعیت مطلوب و محرومیت از سایر امتیازات و امکانات می باشند. احتمالا" بیش از دیگران برای ادراک منفی حوادث و اتفاقات آمادگی دارند. لذا مدیریت اینگونه سازمانها دایم با افرادی بی انگیزه و یا کم انگیزه مواجهه است که هیچوقت نمی تواند در رسیدن به اهداف مطلوب و دستیابی به بهره وری قابل قبول موفق گردد

بطور کلی نقش مدیریت طرح ریزی محیطی است که از لحاظ مادی و اجتماعی خشنود کننده باشد. در ضمن مدیر یک سازمان باید به تمام مسایل توجه داشته باشد و زمینه ای را از نظر روحی و روانی و ارضای انگیزه ها فراهم آورد که کارکنان، خود را شریک و سهیم در کارها و عواقب ناشی از آن بدانند. در چنین شرایطی است که خلاقیت افراد تحت نظارت افزایش می یابد. البته فراموش نشود که ایجاد زمینه مناسب و فراهم آوردن شرایط رشد و شکوفایی و ارضاء نیازهای مادی و روحی کارکنان به منظور ایجاد انگیزه، بدون رعایت اصل مهم و غیر قابل اجتناب یعنی عدالت، ممکن و میسور نیست. داروی تمام دردها و گرفتاری های مادی و روانی، عدالت است که در هر زمینه ای و در هر زمانی باید اساس کار باشد والا رضایت و موفقیت حاصل نمی گردد

انگیزش فضای سازمانی و بهره وری

برای افزایش بهره وری در سازمان نیاز به تامین شرایط متعددی داریم که مهمترین آن عامل انسانی است. نیروی انسانی انگیخته شده برای انجام وظایف خود، مهمترین عامل بهره وری است و انگیزش کارکنان نیز با افزایش سطح روحیه و رضایت شغلی کارکنان، فراهم می گردد. اما برای افزایش روحیه و رضایت شغلی کارکنان، لازم است به ارضای نیازهای آنان در محیط کار توجه کنیم و تنها مدیرانی می توانند موجبات ارضای نیازهای مراب بالای کارکنان تحت نظارت خود را فراهم سازند که فضای روانی مناسب را در درون سازمان بوجود آورده باشند

اقتباس از کتاب:
مدیریت منابع انسانی و روابط کار دکتر ناصر میر سپاسی

مدیریت عمومی دکتر سید مهدی الوانی

سازماندهی و رفتار سازمانی دکتر سید جلیل لاجوردی

روانشناسی کاربردی برای مدیران در سازمان دکتر ساعتچی

اینترنت
نشانی مطلب در وبگاه دفتر برنامه، بودجه و طرح:
http://idea.iust.ac.ir/find-24.4020.4790.fa.html
برگشت به اصل مطلب