373 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
علی محمد کیمیاگری، احسان حاجی زاده، حسین دستخوان، مجید رمضانی،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
امروزه در بازارهای معتبر سرمایه در دنیا، ابزارهای مدیریت ریسک به خصوص قراردادهای آتی و اختیار معامله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند و به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. در این پژوهش مسئله قیمت گذاری اختیار معاملات شاخص اس اند پی 500 مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از پارامترهای مؤثر در قیمتگذاری اختیار معامله، نوسانات بازده شاخص است. در این تحقیق، برای مدلسازی نوسانات بازده از سه مدلٍ سری زمانی گارچ شامل مدل های GARCH، EGARCH و GJR-GARCH استفاده میشود. خروجی بهترین این مدل ها، به عنوان ورودی مدل بلک- شولز و مدلهای ناپارامتری برای قیمتگذاری اختیار معامله قرار میگیرد. مقایسه نتایج بهدست آمده نشان میدهد که مدل های ارائه شده بر اساس شبکه های عصبی و عصبی فازی نتایج بسیار بهتری نسبت به مدل بلک- شولز ارائه کرده است. همچنین مدل بلکشولز برای قیمتگذاری اختیار معاملات شاخص اس اند پی 500 به خصوص زمانی که قیمت توافقی نزدیک به قیمت شاخص باشد، مناسب نیست که در تحقیقات گذشته خلاف این استدلال بیان شده است.
مهندس امیر حیدری، دکتر سیدحمیدرضا شهابی حقیقی، دکتر عباس احمدی،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
در دست بودن یک پیشبینی دقیق از عمر مفید باقیمانده تجهیزات برای یک برنامه اثربخش تعمیرات و نگهداری ضروری است. پیشبینی عمر مفید به کمک دادههای حاصل از فرآیند پایش وضعیت به صورت گستردهای استفاده شده است. در حالی که دادههای حاصل از فرآیند پایش وضعیت به تنهایی برآوردهساز تمامی نیازهای پیشبینی در شرایط مختلف کارکردی نیست. در پیشبینی عمر مفید، دانش متخصص به عنوان یک منبع دانشی و تکمیل کننده اطلاعات حاصل از فرآیند پایش وضعیت اغلب مورد بیتوجهی قرار میگیرد. در این مقاله روشی برای پیشبینی عمر مفید باقیمانده تجهیزات به کمک سیستم استدلال نوروفازی معرفی میگردد. پایگاه دانشی سیستم استدلال نوروفازی در دو مرحله تکامل مییابد. در مرحله اول سه قاعده اساسی به کمک دادههای تاریخی پایش وضعیت و با استفاده از شبکه نوروفازی تنظیم میشوند. در مرحله دوم قواعد اساسی تحت نظارت متخصص گسترش مییابند. عملکرد روش پیشنهادی در مقایسه با روش منحصر به استفاده از دادههای پایش وضعیت در شرایط کارکردی مختلف تجهیز ارزیابی شده است. یک الگوریتم شبیهسازی به منظور تولید شرایط مختلف کارکردی معرفی میشود. پارامترهای الگوریتم شبیهسازی به کمک دادههای واقعی مربوط به شکست یاتاقان تخمین زده میشوند. نتایج تجربی نشان میدهند که کارآیی روش پیشنهادی نسبت به روش قدیمی بهتر است.
علی محمد میثمی، مصطفی صالحی، دکتر حامد سلمان زاده،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
سیستم زنجیره تامین مورد بررسی در این مقاله حلقه بسته می باشد که تولید کننده برای تامین تقاضا دو راه در اختیار دارد: یکی تولید محصولات جدید و دیگری باز تولید محصولات برگشتی. محصولات باز تولید شده هیچ تفاوتی با محصولات جدید ندارند و می توانند در یک بازار و با قیمت مشترک به فروش بروند. در این مقاله تقاضا دارای عدم قطعیت بوده و وابسته به قیمت فروش است. همچنین بازگشتی ها نیز دارای ماهیت احتمالی بوده و حساس به قیمت اکتسابشان می باشند. به علاوه حداقل سطح کیفیتی برای خرید محصولات برگشتی نیز مدنظر قرار می گیرد. از این رو یک مدل برنامه ریزی ریاضی با هدف ماکزیمم سازی سود کل سیستم ارائه گردید که به طور همزمان به تعیین قیمت فروش، مقدار تولید محصولات جدید و محصولات بازتولید شده، قیمت اکتساب و حداقل سطح کیفیت مورد قبول محصولات برگشتی می پردازد.
دکتر علی محتشمی، آقا ناصر ساقرچیها،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
انبار مکانی است که در هر کارخانه از لحظه دریافت مواد اولیه تا ارسال محصول نهایی وجود دارد. در فرآیندهای انبار، انتخاب سفارش به عنوان فعالیتی که بیشترین هزینه را دارد مطرح است. در این مقاله، یک مدل ریاضی دو هدفه برای مسئله انتخاب سفارشات اقلام از انبار پیشنهاد شده است. اهداف در نظر گرفته شده برای مدل توسعه یافته علاوه بر کمینهکردن کل هزینه های برداشت قطعه از انبار، میانگین دیرکرد تحویل سفارشات به خطوط مونتاژ/تولید را به حداقل می رساند. مدل پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامهریزی خطی عدد صحیح ترکیبی (MILP) میباشد که بهدلیل پیچیدگی مسئله در ابعاد بزرگ و اثبات NP-Hard بودن آن در ادبیات موضوع، بهمنظور حل از الگوریتمهای فرا ابتکاری چند هدفه با رویکرد پارتو شامل الگوریتم ژنتیک مرتبسازی نامغلوب (NSGA-II) و الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب (NRGA) بهره برده ایم. از آنجائیکه خروجی الگوریتمهای فرا ابتکاری به شدت وابسته به پارامترهای ورودی الگوریتمهاست، از روش تاگوچی جهت تنظیم پارامترها استفاده شده است. در نهایت بهمنظور اثبات عملکرد مناسب روشهای حل ارایه شده در مدل مربوطه، این روشها بر روی مسائل آزمایشی تولید شده با ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است.
فاطمه صبوحی، مهدی حیدری، علی بزرگی امیری،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
در طی دو دههی اخیر، وقوع بلایای طبیعی سبب مرگ بسیاری از انسانها و ایجاد خسارتهای قابل توجه گردیده است که با توجه به ماهیت غیر مترقبه بودن اغلب فجایع، لزوم اتخاذ تصمیمات سریع و مناسب امری ضروری است. یکی از مهمترین عملیات امدادی در فاز پاسخ به فاجعه، تخلیهی افراد سالم از مناطق آسیب دیده به پناهگاهها است. هدف از این مقاله ارائهی یک مدل برنامه ریزی ریاضی جدید برای تعیین همزمان مسیر و زمان حرکت وسایل امدادی با در نظر گرفتن امکان تراکنش بین پناهگاهها است که انبارهای چندگانه و محدودیت پنجره زمانی برای زمان رسیدن وسایل امدادی به مناطق آسیب دیده و پناهگاهها در نظر گرفته شده است. برای نشان دادن کارایی مدل پیشنهادی، مدل بر روی یک مثال تصادفی اجرا و تحلیل حساسیتهای مختلف روی پارامترهای مهم انجام گردیده است. نتایج نشان می-دهند که تراکنش بین تسهیلات و ظرفیت پناهگاهها و وسایل امدادی روی مقدار کل تابع هدف تأثیر گذار است.
آقای سیدبابک ابراهیمی، آقای سید مرتضی عمادی،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
در سالهای اخیر، تمایل به سرمایهگذاری و خریدوفروش اوراق بهادار توسط سرمایهگذاران خرد افزایش یافته است. این گروه از سرمایهگذاران عمدتاً در سطح متوسط خریدوفروش مینمایند و میبایست محدودیتهایی را مدنظر قرار دهند که در اغلب مدلهای کلاسیک مالی نظیر مدل مارکوویتز موردتوجه قرار نگرفته است. ازجمله این محدودیتها میتوان به هزینه معاملاتی و تعداد داراییهای موجود در سبد اشاره کرد. در این مقاله محدودیتهای سرمایهگذاران خرد برای حداکثر نمودن بازده و تخمین ریسک در مدل مارکوویتز لحاظ شده و همچنین شاخص 5 گروه از صنایع فعال در بازار بورس تهران در بازه زمانی سال 1388 تا 1391 انتخاب و یک سبد سرمایهگذاری بهینه با مدل مذکور تشکیل گردید. برای این کار مدلهای خانواده گارچ چند متغیره (MGARCH) نظیر Vech، BEKK، CCC و DCC برای بهدست آوردن واریانس شرطی مورداستفاده قرار میگیرند و با استفاده از ماتریس واریانس- کوواریانسهای مشروط بهدستآمده، اوزان بهینه برای هر صنعت محاسبه میشود.
مهندس مونا اسدی، دکتر محمدعلی شفیعا، دکتر سعید یعقوبی،
جلد 28، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
مکان یابی مراکز توزیع و تخصیص افراد حادثه دیده به این مراکز، از مسائل مهم در مدیریت بحران است، زیرا باعث کاهش زمان امدادرسانی شده و آسیب های ناشی از بحران را کاهش میدهد. در این مقاله یک مدل چند هدفه مکان یابی انبارهای توزیع، توسعه داده شده که با هدف کاهش هزینه و افزایش قابلیت اطمینان، با در نظر گرفتن تقاضا به شکل پویا و غیرقطعی، انبارهای اولیه و پشتیبان را مکان یابی کرده و نقاط آسیب دیده را به این تسهیلات تخصیص میدهد. قابلیت اطمینان به صورت انبارهای پشتیبان، احتمال خرابی مسیرها و انبارها و همچنین در قالب یک هدف جداگانه در نظر گرفته شده است. همچنین عدم قطعیت به شکل سناریو دیده شده و تخصیص انبارهای احداث شده، بر پایه ی سناریوهای مختلف صورت میگیرد. جهت ارزیابی و اعتبارسنجی مدل پیشنهادی، زلزله در شهر تهران به عنوان مطالعه موردی انتخاب و بر روی مدل پیاده سازی شده است. نتایج محاسباتی نشان میدهد با بکارگیری مدل جهت مکان یابی و تخصیص انبارهای اولیه و پشتیبان، می توان با کاهش هزینه ها، به قابلیت اطمینان بالایی دست یافته و تقاضای پاسخ داده شده را افزایش داد که این مسئله در مدیریت بحران بسیار حائز اهمیت است.
دکتر احمد ماکوئی، دکتر مهدی بشیری، الهام صمدپور،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
توزیع سریع کالاهای فساد پذیر امروزه از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و از میان رفتن کیفیت این محصولات هزینههای بسیاری را ایجاد میکند،. بدین منظور، در این تحقیق مدلی برای توزیع کالاهای فسادپذیر ارائه می شودکه در آن تصمیمات مسیریابی برای توزیع این کالاها اتخاذ می گردد، از طرفی در صورت ضرورت ، تنها امکان اعزام یک نفربه همراه راننده وجود دارد. که این فرد یا کمک راننده یا نیروی خدماتی یا فردی دیگر با هر دو مهارت میباشد. درواقع هدف اصلی مدل، یافتن مسیرهایی برای وسائل نقلیه است که در آن تمامی مشتریان کالا را دریافت کنند. در عین حال تعداد وسایل تخصیص داده شده به مرکز توزیع و میزان تغییر کیفیت، زمان تحویلکالا به هر مشتری ولزوم بکارگیری کمک راننده یا نیروی خدماتی یا فردی با هر دو مهارت تعیین میشود.نتایج نشان می دهد که مدل ارائه شده می تواند جهت تصمیمگیری بهینه برای توزیع کالاهای فسادپذیر بکارگرفته شود.
دکتر مهدی علینقیان،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
در این مقاله برای نخستین بار در ادبیات مکانیابی لجستیک امداد، رویکرد مدلسازی امکانی محدودیت شانس پایدار به کار گرفتهشدهاست. در این رویکرد عدمقطعیتهای عرضه و تقاضا و پارامترهای هزینهای پس از وقوع حادثه به فرم ضرایب فازی ذوزنقهای وارد مدل شدهاند وبرای نخستین بار بحث مقاوم سازی مراکز توزیع امداد مطرح شده است.همچنین در ادامه به منظور حل این مدل چندهدفه غیرخطی مختلط عدد صحیح از رویکرد حلLp-metrics استفاده شده و با استفاده از تولید مسائل نمونه، مزیت این مدل پایدار نسبت به فرم قطعی آن در 10 سناریوی مختلف وقوع حادثه برسی شده است. نتایج این بررسی در سناریوهای مختلف وقوع بحران، بیانگر عدم توانایی رویکرد قطعی در برآورده ساختن حداقل سطح استاندارد امدادرسانی مورد نظرسازمان متولی امداد، در اکثر سناریوها میباشد. اما رویکرد پایدار با وجود صرف هزینههای امدادی بالاتر، با ارائه برآورد مناسبی از هزینههای پس از بحران میتواند موجب افزایش قابلیت اعتماد تصمیمات استراتژیک اتخاذ شده با این رویکرد مدلسازی بشود.
دکتر ابراهیم تیموری، دکتر فریبرز جولای، مهندس طاهره هاشمی،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
توجه روزافزون به خواستههای مشتریان برای تحویل سریع کالا و سفارشیسازی آن، از یک سو و هزینههای مختلف سیستمهای تولیدی از سوی دیگر، انتخاب سیاست تولید را به یکی از مسائل مهم برای مدیران صنایع تبدیل کرده است. از اینرو مطالعات زیادی در زمینه انتخاب از بین دو سیاست ساخت برای انبارش و ساخت برای سفارش صورت گرفته است. با این وجود حجم کمی از مقالات به بررسی زنجیره تأمین کالای فاسدشدنی و تعیین سیاست بهینه تولید در آن پرداختهاند. پژوهش پیشرو به بررسی و مقایسه این دو سیاست در زنجیره تأمین دو سطحی کالای فاسدشدنی با طول عمر نمایی پرداخته و از مبانی نظریه صف برای مدلسازی سیستم بهره گرفته است. به این ترتیب با بررسی شرایط زنجیره در حالت پایدار و بدست آوردن معادلات تعادلی، معیارهای ارزیابی عملکرد سیستم محاسبه شده و مدلهای ریاضی توسعه مییابند. برای حل مدلهای پیشنهادی از روش جستجوی مستقیم استفاده شده و تحلیل حساسیت با بررسی مثال عددی صورت گرفته است.
پرویز فتاحی، وحید حاجی پور،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
ین تحقیق به دنبال ارایه یک مدل مکانیابی تسهیلات چندهدفه با چندین لایه خدمتدهی و با در نظر گرفتن ازدحام در سیستم میباشد. در مدل ارایه شده، جهت دریافت خدمت، مشتریان در لایههای مختلف نوع خدمات متفاوتی را دریافت میکند. وقتی مشتری وارد سیستم میشود میبایست تمامی خدمات را در لایه -های مختلف دریافت نماید؛ در واقع مشتری در لایههای میانی سیستم را ترک نخواهد کرد. در این راستا، تقاضا به صورت تصادفی در نظر گرفته شده و توابع هدف شامل کمینهسازی مدت زمان انتظار متقاضی درون صف و احتمال بیکاری تسهیلات است. از طرفی از آنجائیکه کاهش گازهای گلخانهای به عنوان شاخصی مهم و اثرگذار در شرایط محیط زیست موجب ایجاد زنجیره تامین سبز میشود، تابع هدف سوم مساله به دنبال کمینهسازی اثرات زیست محیطی میباشد. مدل ارایه شده به صورت یک مدل برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح بوده و در رسته مسائل با پیچیدگی بالا قرار داد. به منظور حل مدل ریاضی ارایه شده، یک رویکردهای شبیه سازی ارایه و بر روی مسائل مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مریم رادمان، کورش عشقی،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
یکی از مهمترین برنامههای استراتژیک نظام سلامت هر کشور، طراحی مناسب سیستم درمانی است. در این پژوهش مسئله توسعه و احداث مراکز درمانی چندخدمتی با وجود تقاضا و مدت زمان خدمترسانی احتمالی بررسی میشود. به این منظور خدمات ارائه شده توسط مراکز به دو دسته خدمات عادی و اورژانسی تقسیمبندی شده و فرض استفاده از چند نوع خدمت در هر بار مراجعه بیماران با تشکیل شبکه صف در مراکز درمانی لحاظ شدهاست. همچنین ترجیح بیماران برای مراجعه به مراکز درمانی با توجه به زمان سفر بیماران به این مراکز که بیانگر میزان دسترسی آنان است، اندازهگیری شدهاست. هدف مدل عدد صحیح مختلط ارائهشده، کمینهسازی زمانهای سفر بیماران بین مناطق تقاضا و مراکز درمانی برای خدمات اورژانسی، زمانهای سفر بین مراکز درمانی برای هر دو دسته خدمات و مجموع نرخهای مراجعهی بیش از استاندارد تعیینشده برای خدمات است. برای حل ابعاد متوسط و بزرگ مدل، یک الگوریتم ابتکاری طراحی شدهاست. بر پایه نتایج بهدستآمده، الگوریتم ابتکاری دارای عملکرد قابلقبولی برای حل مدل ارایهشده است. با استفاده از نتایج مدل پیشنهادی میتوان الگو و نرخهای مراجعه بیماران به خدمات درمانی را پیشبینی و در مکانیابی مناسب خدمات درمانی با تعداد مناسب خدمتدهنده بهکار برد.
علی چراغعلی خانی، دکتر شهریار محمدی، دکتر رضا رمضانیان،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
در مسائل زمانبندی تولید، فرایندهای تولیدی بدون در نظر گرفتن تصمیمات مربوط به ارسال و تحویل محصول نهایی برنامه ریزی می شوند. در صورتی که در بسیاری از کاربردهای واقعی (نظیر صنایع غذایی، صنایع کامپیوتری و غیره) محصولات نهایی بایستی بلافاصله پس از تولید و بدون نیاز به نگهداری در انبار به مشتری تحویل داده شوند. در این مقاله مدل یکپارچه زمان بندی تولید در سیستم جریان کارگاهی و تحویل محصول به مشتری با روش ارسال مستقیم به کمک وسائل نقلیه محدود و با ظرفیت محدود با هدف حداقل نمودن بیشترین زمان بازگشت وسیله نقلیه ارائه شده است. به منظور حل مدل پیشنهادی از الگوریتم رقابت استعماری با اضافه کردن سیاستهایی در گامهای الگوریتم استفاده شده و با هدف دستیابی به جوابهای پایدارتر، رویکردی مبتنی بر روش تاگوچی برای تنظیم پارامترها انجام شده است. در پایان نیز به کمک تولید نمونه های تصادفی، الگوریتم حل و همچنین یکپارچه سازی مدل مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. نتایج محاسباتی کارایی بالای الگوریتم و اثربخشی مطلوب رویکرد یکپارچه را نشان می دهد.
دکتر فرزاد دهقانیان، خانم اکرم اسماعیلی اول،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
هدف از این مقاله ارائه یک مدل دو سطحی به منظور تعیین یارانه بهینه تخصیص داده شده از طرف دولت به شرکتهای جمعآوری و بازیابی محصولات برگشتی است. دولت به عنوان رهبر در مدل دو سطحی، به منظور دستیابی به حداکثر نرخ جمعآوری، به ازای هر واحد محصول جمعآوری شده توسط شرکتها، به آنها یک واحد یارانه میپردازد و در تلاش است تا یارانه پرداختی خود را کمینه کند. شرکتها به عنوان پیرو، مراکزی را به منظور جمعآوری و بازیابی محصولات، تاسیس کرده و محصولات را از مشتریانی که مالک آنها هستند، در ازای پرداخت مبلغی جمعآوری میکنند. مشتریان میتوانند با توجه به مبلغ پیشنهاد شده توسط این شرکتها، در مورد واگذاری محصولات خود تصمیمگیری کنند. هدف پیرو، بیشینه کردن سود خود با توجه به درآمدهای ناشی از بازیابی و هزینههای ناشی از ایجاد مراکز جمعآوری وبازیابی، حملونقل و همچنین مالیات بر کربن است. مدل طراحی شده با استفاده از دو روش شمارش کامل و ابتکاری و برای دادههای واقعی برگرفته از شهر مشهد، حل شدهاست.
دکتر مجتبی صالحی، آقای وحید صباغ،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود، عمدتاً با اهداف کمینه کردن زمان اتمام پروژه و یا بیشینه کردن ارزش خالص فعلی مدلسازی میشود. اگرچه به کارگیری مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود در برنامهریزی مواد مصرفی نقش کلیدی در پروژهها دارد، ولی مدلهای پیشنهاد شده نمیتوانند به تعیین زمان سفارشدهی و کمینه کردن هزینههای مواد مصرفی کمک کنند. در این پژوهش یک مدل ریاضی عدد صحیح جهت یکپارچهسازی زمانبندی پروژه و سفارشدهی مواد مصرفی ارائه شده است. این مدل با مشخص کردن زمان شروع هر یک از فعالیتهای پروژه، میزان و دوره زمانی سفارش برای خرید یا تولید هر نوع مواد مصرفی را تعیین میکند.جهت حل مدل ارائه شده یک الگوریتم فراابتکاری ژنتیک خود تطبیقی پیشنهاد شده است. در ادامه با آزمایش مسائل تولید شده توسط RenGen1 عملکرد الگوریتم پیشنهاد شده را بر روی مسائل با اندازههای کوچک و متوسط مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصل از آن با نرمافزار GAMS مقایسه و مشاهده شد، که الگوریتم پیشنهادی عملکرد مطلوبی در رسیدن به جواب مناسب برای زمانبندی فعالیتها با کمترین هزینههای مواد مصرفی را دارد.
دکتر سیدبابک ابراهیمی، آقای هادی کیان، دکتر سید جواد حسینی نژاد،
جلد 28، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
در دنیای رقابتی امروز انتخاب تامینکنندگان سبز به عنوان یکی از فعالیتهای استراتژیک سازمان محسوب میگردد. چرا که عملکرد زیست محیطی سازمان متاثر از عملکرد زیست محیطی تامینکنندگانش میباشد. در این مقاله یک رویکرد دو مرحلهای استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی بهطور همزمان بهمنظور ارزیابی و انتخاب تامینکنندگان در یک زنجیره تامین سبز ارایه شده است. در مرحلهی اول این رویکرد که استراتژیک است تامینکنندگان با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی میگردند و آنهایی که صلاحیت کافی را داشته باشند بهعنوان تامینکنندگان منتخب وارد مرحلهی دوم که یک مرحلهی تاکتیکی و عملیاتی است، میشوند. در مرحلهی دوم یک مدل ریاضی جدید با در نظرگرفتن مسالهی مسیریابی سبز با اهداف کمینهسازی هزینهها و بیشینهسازی ارزش خرید از تامینکنندگان سبز توسعه داده می شود. اعتبار مدل با استفاده از دادههای یک زنجیره توزیع محصولات مصرفی تجهیزات پزشکی تحت شرایط عدم قطعیت سنجیده شد که نتایج حاصل از آن نشاندهنده کارایی مدل پیشنهادی میباشد.
دکتر رضا سمیع زاده، مهندس پروانه افشاری،
جلد 28، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
جهانی شدن و پیدایش شرکتهای توسعه یافته، منجر به افزایش دائمی برون سپاری قطعات و خدمات شده است. این امر شرکتها را وادار به توجه بیشتر به فرآیند خرید و تصمیمهای مرتبط کرده است؛ یکی از این تصمیمها که بر تمامی حوزههای شرکتها اثر گذار است، مسئله انتخاب تأمینکننده میباشد. با توجه به پیچیدگی این مسئله، این مقاله بر آخرین مرحله انتخاب تأمینکننده که شامل تعیین بهترین ترکیب از تأمینکنندگان و تخصیص سفارش به آنها در جهت برآورده ساختن نیازمندیهای خرید میباشد، متمرکز شده است. مسئله انتخاب تأمینکنندگان برای حالت تک تولید کننده که با تقاضای احتمالی مواجه است، در نظر گرفته شده است؛ بعلاوه، تامینکنندگان برای رقابت و فروش بیشتر کالاهای خود را با ارائه تخفیف عرضه میدارند. تخفیف ارائه شده توسط تأمینکنندگان نموی در نظر گرفته شده است. همچنین احتمالی بودن زمان تقاضا و انعطافپذیر بودن تأمینکنندگان (در حجم تقاضا و زمان تحویل) لحاظ شده است. تأمینکنندگان بالقوه، قیمتهای متفاوتی اظهار کرده و محدودیت حداقل و حداکثر اندازه سفارش را دارند؛ هزینه ثابت انتخاب تأمینکننده از دیگر پارامترهای در نظر گرفته شده در مدل میباشد. با استفاده از مدل پیشنهادی یک خریدار میتواند انعطافپذیری شرکای زنجیره تأمین بالقوه را تخمین زده و به صورت سنجیده عمل نماید. هدف از طرح این مسئله، انتخاب تأمینکنندگان با انعطافپذیری بالاتر و قیمت بهتر، کاهش هزینهها و در نهایت افزایش سود مورد انتظار می باشد. لازم به ذکر است میزان تخفیف پیشنهاد شده توسط تأمینکنندگان در فرآیند انتخاب و تخصیص سفارش به آنها نقش کلیدی دارد.. این مدل به صورت یک مسئله دو هدفه تحت شرایط زمان و حجم تقاضای احتمالی مدلسازی شده است. با توجه به اینکه مسئله مورد نظر جزء مسائل NP-hard به شمار میآید، الگوریتمهای فراابتکاری جهت حل مدل به کار گرفته شده است و در نهایت الگوریتم ژنتیک رتبه بندی غلبه نشده (NSGA-II) و الگوریتم ژنتیک مرتب سازی غلبه نشده (NRGA) با هم مقایسه شدهاند.
آقای ابوالفضل شجاعی برجویی، دکتر رضا توکلی مقدم،
جلد 28، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی ریاضی جدید دو هدفه خطی و عدد صحیح مختلط برای مسأله زمانبندی کارگاه باز بدون انقطاع با در نظر گرفتن محدودیت در دسترس بودن ماشین ها ارائه می شود. محدودیت در دسترس بودن در زمان های مشخص روی ماشین ها اتفاق می افتد و طول مدت آن برای ماشین های مختلف متفاوت ولی ثابت است. بعلاوه، زمان های حمل و نقل نامتقارن و وابسته به کار بین ماشین ها در نظر گرفته می شود. حداکثر زمان تکمیل کارها و کل دیرکرد به عنوان توابع هدفِ همزمان کمینه می شوند. برای ارزیابی مدل ریاضی ارایه شده، چند مسأله با ابعاد کوچک که به صورت تصادفی تولید شده اند، بطور دقیق حل می شوند. به علاوه حساسیت این مدل ریاضی به پارامترهای ورودی مورد بررسی قرار می گیرد. برای حل مسائل با ابعاد بزرگ، دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم ژنتیک موازی چند هدفه (MOPGA) و الگوریتم شبیه سازی تبرید موازی چند هدفه (MOPSA) طراحی می شوند. نتایج نشان می دهد هر چند الگوریتم MOPSA سرعت بیشتری دارد، الگوریتم MOPGA کارایی بهتری نسبت به آن در برخورد با مسأله های با ابعاد بزرگ دارد. همچنین روش طراحی آزمایشات تاگوچی جهت تنظیم پارامترهای الگوریتم ها و پایا نمودن آنها بکار گرفته می شود. در خاتمه، جهت ارزیابی عملکرد الگوریتم-های طراحی شده، مسأله هایی با ابعاد بزرگ که به صورت تصادفی تولید شده اند، حل می شوند و نتایج مربوطه ارایه و بحث می شود.
پروانه سمویی، دکتر پرویز فتاحی، دکتر مصطفی زندیه،
جلد 28، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
یکی از مهمترین مسائل در خطوط مونتاژ دو طرفه، تخصیص مناسب نیروی انسانی و فعالیتها به ایستگاههای کاری است، تا بتوان کارایی خط را به حداکثر مقدار ممکن رساند. اما موردی که در اغلب مسائل بالانس خطوط مونتاژ از آن غفلت میشود، آن است که آیا با بالانس انجام شده، گلوگاهی در سیستم به وجود میآید یا خیر. همچنین اگر در سیستم گلوگاهی وجود دارد، آیا میتوان با جابهجا کردن افراد ایستگاهها همچنان حداکثر تقاضای پیشبینی شده را تامین کرد و یا نیاز به تعیین ترکیب تولید میباشد. بدین منظور، پس از ارائهی یک مدل ریاضی دوسطحی تکهدفه-چندهدفه، به حل این مدل توسط الگوریتم هیبریدی بهینهسازی تودهی ذرات و تئوری محدودیتها اقدام شده است. علاوه بر این، نیز چند کران پایین برای تعداد ایستگاهها پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از الگوریتم به کمک مثالهای عددی مختلف تشریح شده است.
هاشم عمرانی، مهدیه بابایی،
جلد 28، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
در استراتژی های جدید خرید وتولید، تامین کنندگان نقشی کلیدی در دستیابی به رقابت با شرکت های بزرگ بازی میکنند، از این رو انتخاب تامین کننده مناسب یک جزء کلیدی در این استراتژی ها میباشد. اما در عمل، ابهام و عدم دقت در اهداف، محدودیت ها و پارامتر های مدل، تصمیم گیرندگان را دچار مشکل میکنند. به رغم اهمیت مساله، تحقیقات در این موضوع نسبتا اندک میباشد. از این رو در این مقاله یک مدل خطی چند هدفه جهت انتخاب تامین کننده بر اساس بهینه سازی استوار توسعه داده ایم تا بر ابهام اطلاعات غلبه کند و هدف انتخاب تامین کننده تحت تدارکات ناب بر اساس کاهش هزینه، کاهش خطای برنامه ی زمانی تحویل و افزایش سطح کیفیت مقادیر خریداری شده با در نظر گرفتن اغتشاش در داده ها میباشد. علاوه بر آن استفاده از مکانیزم بازه ی زمانی نرم در مدل انتخاب تامین کننده، تصمیم گیرندگان را در ارزیابی فروشندگان یاری میرساند. مدل استوار مساله انتخاب تامین کننده در این مقاله به صورت خطی بوده و از آن برای بهینه سازی تحت شرایط عدم قطعیت در تمامی صنایع میتوان بهره گرفت.