|
|
|
|
|
|
 |
ویتامین C |
 |
|
| | تاریخ ارسال: 1399/10/6 | |
|
|
|
|
|
ویتامین ث:ویتامین ث یا ال-آسکوربات ریز مغذی حیاتی برای گونههای پیشرفته پستانداران (انسان، میمونها و مانند اینها)، شمار اندکی از گونههای دیگر پستانداران (بهویژه خوکچه هندی و خفاشها)، تعدادی از گونههای پرندگان و برخی ماهیهاست. تقریباً بجز موارد که در بالا ذکر شد بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود میسازند.
در سده نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت. این ویتامین که از ویتامینهای محلول در آب است، در برابر حرارت و مواد قلیایی از بین میرود. این ویتامین در واکنشهای شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است و از مهمترین آنتی اکسیدانها است.
ویتامین c جامدی سفید رنگ و محلول در آب و غیر سمی است که مصرف آن سامانه ایمنی بدن را افزایش میدهد. دارای استر حلقوی است و در محیط آبی آبکافت میشود و اسید میسازد؛ به همین دلیل به ان «اسید آسکوربیک» میگویند.
فواید ویتامین ث:
ویتامین ث آنتی اکسیدان است، یعنی در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمایی موادی که به بافتهای بدن آسیب میرسانند را خنثی میکند. این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید میشود. همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثهها و دندانها کمک میکند. این ویتامین همچنین باعث ساخت کلاژن (قویترین بخش بافت پیوندی که تمام اعضای بدن را در کنار هم نگه میدارد) شده و در پیشگیری از بالارفتن کلسترول خون و ایجاد لختههای خونی در رگ مؤثر است.
اشاره شده است که این ویتامین برخلاف تفکر همگان کمکی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی نمیکند و فقط طول دوره بیماری را کوتاه و به تخفیف عوارض آن کمک میکند. همچنین مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن میشود و به افرادی که دچار کمخونی هستند توصیه میگردد.
ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش میدهد. به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین ث احتمالاً سلولها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی مؤثر هستند، حفظ میکند. البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود، اثرش بسیار بیشتر است. همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد مؤثر دانستهاند.
در پژوهشی دیگر نیز گفته شدهاست که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث میشود که رشد سرطان در آنها را متوقف کند. این ویتامین میتواند زنجیرهای مخرب در درون سلول بیمار بوجود آورد. گفته شده که تزریق این ویتامین به موشهایی که دچار تومور بودند، اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش داده است.
این ویتامین از اکسید شدن سلولهای چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری میکند؛ با تداوم اکسید شدن سلولهای چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطانها میشود. محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماریهای قلبی رنج میبرند نیز توصیه کردهاند. زیرا ویتامین ث باعث تصلب شریان شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگها میشود و باعث بوجود آمدن درد در این افراد میگردد.
کمبود ویتامین ث:
ویتامین ث مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلیگرم در روز توصیه شدهاست. اگر فردی به مدت یک ماه به میزان کمتر از حداقل مورد نیاز یک فرد این ویتامین را دریافت کند دچار عوارضی مانند بیماری اسکروی، خونریزی لثه و همچنین خشکی پوست و آثار خون مردگی در زیر آن میشود. در پژوهشی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وجود چربی در غذا باعث میشود که ویتامین ث خاصیت ضد سرطانی خود را از دست بدهد.
دانشمندان میگویند وقتی مخلوط از بزاق و مواد غذایی در معده با شیره آن مخلوط میشوند، ویتامین ث موجود در مواد غذایی میتواند رادیکالهای آزاد، یعنی همان موادی که سرطانزا هستند را از بین ببرد؛ رادیکالهای آزادی مانند نیتریت که در مواد غذایی آماده و کنسروی، مانند سوسیس و کالباس به مقدار زیاد وجود دارند. اما در یک تحقیق، هنگامی که مقدار بیشتری چربی به همین مخلوط غذایی اضافه شد دیده شد که دیگر ویتامین ث نمیتواند این واکنش شیمیایی را انجام دهد.
کمبود ویتامین ث سبب میشود که اسپرمها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶٪ موارد ناباروری در مردان میشود.
اسکوربوت، نوعی بیماری خونی ناشی از کمبود ویتامین ث میشود.
افراد زیر در معرض کمبود ویتامین ث هستند:
۱. نوزادانی که در سال اول زندگی از شیر گاو یا شیرهای تغلیظ شده استفاده می کنند
۲. افراد در معرض سوء تغذیه ( شامل الکلیسم، افراد مسن، بی اشتهایی و ایدز )
۳. افراد مبتلا به سوء تغذیه ( برخی افراد مسن، مصرف کنندگان مواد مخدر و الکل، برخی از افراد مبتلا بیماری های ذهنی).
۴. افراد دارای بیماری های روده ی کوچک ( مانند بیماری کرون، سلیاک، ویپل )
۵. افراد مبتلا به اختلالات انباشت آهن در بدن
۶. یک بیماران مبتلا به تیروتوکسیکوز
۷. افراد مبتلا به دیابت تیپ
۸. بیماران تحت دیالیز
۹. زنان باردار و شیرده
۱۰. سیگاری ها
مصرف بیش از اندازه:
معمولاً اضافه این ویتامین از راه ادرار دفع میشود، اما مصرف خیلی زیاد آن باعث تکرر ادرار، سنگ کلیه و اسهال میشود. همچنین مصرف زیاد این ویتامین به صورت دارو باعث بروز اختلالات گوارشی، خطر ابتلاء به سنگ اگزالات در مجاری ادراری و اعتیاد بدن به مقدار زیاد مصرف این دارو میشود.
منابع حاوی ویتامین ث:
بیشتر جانداران این ویتامین را خود میسازند اما جاندارن دیگری مثل انسان هستند که باید این ویتامین را در طول روز از موادی که مصرف میکنند بدست بیاورند. این ویتامین هم بصورت طبیعی در منابع گیاهی و جانوری موجود است و هم بصورت مصنوعی و قرص.
منابعی که بیشترین مقادیر این ویتامین را در خود دارند عبارتند از: توت فرنگی، کلم بروکلی، گریپ فروت، گوجه فرنگی، انبه، لیمو، گل کلم، سیب زمینی، هندوانه، اسفناج، کلم، نارنگی و مرکبات، کیوی و دیگر میوهها و سبزیها، منابع گیاهی دارای ویتامین ث و جگر منبع حیوانی دارای ویتامین ث است.
نگهداری طولانی مدت در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین میشوند. از این رو افراد سیگاری به این ویتامین نیاز بیشتری دارند. همچنین شیر مادر نیز دارای مقادیری از ویتامین ث میباشد و به همین جهت زنان باردار باید از مقدار بیشتری از این ویتامین مصرف کنند. همچنین میشود این ویتامین را ۳ تا ۶ ماه در دمای زیر صفر نگهداری کرد اما پس از آن تجزیه میشود. همچنین در میان سبزیها ۲ سبزیهای تیره برگ ویتامین ث بیشتری دارند و جعفری شش تا هفت برابر سایر سبزیها دارای ویتامین ث میباشد.
منابع گیاهی:
منابع گیاهی متوسط (میلی گرم) در هر ۱۰۰ گرم
نارنگی ماندارین: ۳۰
کلم نارس سبز: ۳۰
انگور هندی: ۴۴۵
کاکادو پلوم: ۳۱۰۰
تمشک قطبی: ۶۰
میوه گل رز: ۲۰۰۰
کامو کامو: ۲۸۰۰
سیب زمینی: ۲۰
گریپ فروت: ۳۰
لیمو شیرین: ۴۰
تمشک قرمز: ۸۰
گوجه فرنگی: ۱۰
کلم بروکلی: ۹۰
فلفل قرمز: ۱۹۰
لیمو ترش: ۳۰
توت سیاه: ۲۱
زغال اخته: ۱۰
آلو برقانی: ۱۰
جعفری: ۱۳۰
آسرولا: ۱۶۰۰
باوباب: ۴۰۰
گل کلم: ۴۰
تمشک: ۳۰
اسفناج: ۳۰
هندوانه: ۱۰
بادمجان: ۲
نارنگی: ۳۰
کیوی: ۱۰۵
عناب: ۵۰۰
ازگیل: ۰٫۳
خرمالو: ۶۰
پرتقال: ۵۰
خربزه: ۴۰
طالبی: ۲۰
آناناس: ۱۰
گیلاس: ۷
گوآوا: ۱۰۰
لیچی: ۷۰
زرد آلو: ۱۰
شفتالو: ۷
اوکادو: ۸
چغندر: ۵
پاپااو: ۱۰
انگور: ۱۰
سیر: ۳۱
انبه: ۲۸
هویج: ۹
سیب: ۶
گلابی: ۴
کاهو: ۴
خیار: ۳
انجیر: ۲
موز: ۹
منابع جانوری:
منبع جانوری / متوسط (میلی گرم)
جگر مرغ (سرخ شده): ۱۳
صدف خوراکی (خام): ۳۰
قلب بره (کباب شده): ۱۱
جگر بره (سرخ شده): ۱۲
جگر گوساله (خام): ۳۶
جگر گاو (خام): ۳۱
زبان بره (نیم پز): ۶
مغز بره (پخته): ۱۷
شیر گاو (تازه): ۲
شیر بز (تازه): ۲
منبع:دانشگاه علوم پزشکی کرمان فناوری اطلاعات تغذیه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به دانشگاه علم و صنعت ایران می باشد .
نقل هرگونه مطلب با ذکر منبع بلامانع می باشد . |
|
|
|
|
|
