![]() |
مهندس الیار ظفرخواه دانشجوی دوره دکتری این دانشکده گرایش مهندسی سازه، 29 آبان سال 96 از رساله خود تحت عنوان «گسترش روش MPA-Based IDA برای سیستمهای خاک - سازه» در محل سالن کنفرانس دکتر عباسنیا با راهنمایی دکتر رئیسی دهکردی دفاع نمود. |
چکیده این رساله به شرح زیر میباشد: تعیین رفتار دینامیکی غیر خطی واقعی سازهها همواره از اهداف اصلی مهندسین سازه و زلزله بوده است. یکی از روشهای نوین تحلیل رفتار لرزهای سازهها، تحلیل دینامیکی فزاینده مودال (MPA-Based IDA) میباشد. در واقع این رهیافت به عنوان جایگزین روشِ سخت و زمانبرِ تحلیل دینامیکی فزاینده (IDA) معرفی شده است. علیرغم تقریبی بودن نتایج روش MPA-Based IDA، مزیتهایی همچون دقت مناسب، سرعت بالا و کم هزینه بودن این روش را به یک راهکار کارامد و مناسب تبدیل نموده است. از سوی دیگر در حال حاضر با افزایش دقت مهندسی ضرورتِ در نظر گرفتن تمامی عوامل موثر بر پاسخ سازهها افزایش یافته است. یکی از پارامترهای موثر بر رفتار سازهها، اثر خاک موجود در زیر سازه میباشد که به آن پدیده اندرکنش خاک و سازه (SSI) میگویند. خاک به سه طریق بر پاسخ سازه اثر میگذارد، 1) تغییرات سختی و میرایی سازه 2) تغییراتی که در امواج زلزله ورودی بوجود میآید و 3) امکان دوران و جابجایی در پی سازه نسبت به خاک زیر آن. در این رساله قصد داریم تا در ابتدا با ارائه راهکاری ابداعی روش MPA-Based IDA را طوری گسترش دهیم تا امکان استفاده از آن برای سیستمهای خاک-سازه مقدور گردد. پس از توسعه روش MPA-Based IDA برای سازههای واقع بر روی خاک، کلیه سیستمهای خاک-سازه مورد بررسی در این رساله با کمک روش پیشنهادی و نیز روش دقیقِ IDA تحلیل میگردند. در نهایت با مقایسه نتایج روش پیشنهادی با روش IDA به بررسی دقت روش پیشنهادی پرداخته میشود. به منظور بررسی اثر اندرکنش خاک و سازه طیف گستردهای از خاکهای موجود شامل سه دسته کلی خاکهای نرم، متوسط و سخت در نظر گرفته شده است، همچنین حالت بستر صلب نیز منظور گردیده است. خاک نرم شامل ماسه نرم (Loose Sand) و رس نرم (Soft Clay) میباشد، خاک متوسط شامل ماسه متوسط (Medium Sand)، ماسه متوسطِ متمایل به سخت (Medium-Dense Sand) و رس متوسط (Medium Clay) میباشد، خاک سخت نیز شامل ماسه سخت (Dense Sand) و رس سفت (Stiff Clay) میباشد. بدین طریق مجموعا هفت نوع خاک مختلف در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر با هدف بررسی سازههای بتنی با ارتفاعات مختلف، پنج قاب خمشی بتنی با تعداد طبقات مختلف (3، 6، 9، 12 و 15 طبقه) منظور شده است. با در نظر گرفتن 5 قاب خمشی و 7 نوع خاک مختلف مجموعا 35 سیستم خاک-سازه مورد بررسی قرار گرفته است و همچنین 5 سازه واقع بر بستر صلب نیز منظور شده است. از سویی 30 رکورد زلزله به منظور انجام تحلیل دینامیکی انتخاب شدهاست و بدین طریق مجموعا 1200 تحلیل IDA و همچنین 1200 تحلیل MPA-Based IDA انجام شده است. صحت سنجی مدلهای عددی از طریق مقایسه نتایج بدست آمده با نتایج یک تست آزمایشگاهی میز لرزه انجام شده است. همچنین روش پیشنهادی از طریق مقایسه نتایج بدست آمده از آن روش با نتایج روش دقیق IDA صحت سنجی خواهد شد. با بررسی نتایج به تعیین تاثیر وجود هر یک از انواع خاکها در زیر قابهای خمشی بتنی با ارتفاعات مختلف پرداخته شده است. به منظور تعیین تاثیر وجود هر یک از خاکها بر آسیب پذیری سازههای بتنی، منحنیهای شکنندگی برای تمامی سیستمهای خاک-سازه و نیز سیستمهای واقع بر بستر صلب استخراج گردیده است. نتایج حاکی از آن است که تاثیر SSI تا حد زیادی به ویژگیهای خاک، سازه و رکورد زلزله وابسته میباشد. اما در یک نتیجه گیری کلی میتوان گفت که اثر اندرکنش خاک-سازه با افزایش ارتفاع کاهش مییابد، از طرفی درخاکهای ماسهای اثر SSI با نرم تر شدن خاک افزایش مییابد اما در خاک-های رسی بیشترین تاثیر اندرکنش خاک و سازه مربوط به رس متوسط میباشد. همچنین نتایج بیانگر این مساله میباشد که روش پیشنهادی پاسخ سیستمهای خاک-سازه را با دقت مناسبی و قابل قبولی تخمین میزند و حجم محاسبات بسیار کمتری در مقایسه با روش IDA طلب مینماید. واژههای کلیدی: اندرکنش خاک و سازه – روش MPA-Based IDA – تحلیل دینامیکی غیر خطی – منحنی شکنندگی رایانامه جهت ارتباط با دانشجوی فوق: e_zafarkhah AT civileng.iust.ac.ir |