استاد راهنما : دکتر مهدی حیدری
 استاد مشاور : دکتر سیامک نوری - دکتر مرتضی باقرپور
 اساتید داور داخلی : دکتر ابراهیم تیموری - دکتر احمد ماکویی
 اساتید داور خارجی : دکتر مسعود ربانی   - دکتر محمد حسین کریمی گوارشکی
 مکان و زمان جلسه دفاع: روز دوشنبه 23 آذر ساعت 11:30 - سالن شهید شهبازی

عنوان رساله: ارائه مدل ریاضی جهت تخمین زمان و هزینه پروژه های تحقیقاتی تحت شبکه

  چکیده

  یکی از مشکلات اصلی در سازمان‌های تحقیقاتی پروژه‌ محور برآورد زمان و هزینه پروژه‌ها در مراحل آغازین آن است. به دلیل کمبود اطلاعات اولیه و ماهیت تحقیقاتی پروژه‌ها برآورد زمان و هزینه برای این پروژه‌ها بسیار مشکل است. در متون علمی روش‌های مختلفی برای برآورد زمان و هزینه در گام‌های نخست از اجرای پروژه ارائه شده است. اما این روش‌ها به دلایل مختلف از جمله وابستگی زیاد به اطلاعات، یا نیاز بیش از حد به نظرات خبرگان و نیز در نظر نگرفتن بخش‌هایی از ویژگی‌های خاص این­گونه از پروژه‌ها برای سازمان‌های مذکور قابل بکارگیری نیستند.

  هدف این تحقیق ارائه روش و الگوریتمی به منظور زمان­بندی پروژه‌های تحقیقاتی که از پیچیدگی و عدم قطعیت­های بالایی برخوردارند، می‌باشد. بدین ترتیب از طریق خروجی این روش، به تخمینی مناسب از متوسط زمان، هزینه و احتمال ختم موفقیت­آمیز پروژه می­توان رسید. بر این اساس ابتدا ویژگی‌های مسأله مدنظر تعیین شده و سپس روش‌های موجود به منظور استفاده و یا بهبود برای حل مسأله تعریف شده، مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بهترین روش­ها، روش‌های مبتنی بر شبکه با تعریف خاص روی گره­ها (احتمالی، قطعی و ترکیبی) می­باشد، که از منطق فازی برای تخمین زمان و هزینه فعالیت‌ها که با عدم قطعیت­ همراه می­باشند بهره می‌گیرند. در پروژه­های پیچیده نظیر پروژه­های تحقیقاتی نظامی، تعیین میزان عدم قطعیت­ها خود نیز با عدم قطعیت همراه است. لذا ما برای لحاظ نمودن این عدم قطعیت در تعیین خودِ عدم­ قطعیت، از مفهوم احتمالات استفاده نموده­ایم. از طرفی نتیجه بررسی انجام شده نشان دهندۀ این موضوع است که روش‌های موجود توانایی پوشش کلیه اهداف مد نظر را ندارند.

  برای برخورد با مسأله مورد بررسی، روشی تحلیلی مشتمل بر چند مدل ریاضی ترکیبی فازی- احتمالی با هدف پوشش کلیۀ ویژگی‌ها تدوین شده است، که به اختصار PR-FGERT نامیده می­شود. چهارچوب اصلی روش ارائه ‌شده شامل ساده‌سازی شبکه مدل شده برای مسأله مورد بررسی و استفاده از گام‌هایی منظم برای تعیین زمان ختم هر یک از اهداف، هزینه آنها و احتمال موفقیت در رسیدن به هر یک از آنها می‌باشد. مدل­های ارائه شده شامل: (1) معادل‌سازی شاخه‌های موازی و سری با توجه به معانی و مفاهیم گره‌ها؛ (2) معادل‌سازی شاخه‌های تأخیری بر اساس متغیرهای تصادفی؛ (3) معادل‌سازی حلقه‌های مختلط و ساده با رویکرد تبدیل­سازی به شاخه­های تأخیری؛ (4) محاسبه پارامترها و اثرات معادل­سازی­ها بر روی شاخه­های متأثر از تغییرات و (5) بعد از انجام معادل‌سازی‌ها، شبکه فعالیت­ها بر اساس الگوریتمی با 10 گام اصلی حل و پارامترهای "زمان، هزینه، احتمال رخداد و احتمال موفقیت" استخراج می‌گردند. اعتبارسنجی و کیفیت عملکرد روش‌ پیشنهادی به دو روش؛ (1) حل مسائل واقعی و کاربردی از سازمان هوافضای ایران همراه با آنالیز حساسیت (2) با کمک مثال‌های عددی بر گرفته از مقالات موجود ذکر شده در مرور ادبیات تحلیل، بررسی و مورد سنجش قرار گرفته است. که نتایج نشان دهنده عملکرد مطلوب و واقعی­تر روش پیشنهادی نسبت به روش‌های موجود می­باشد .

  همچنین به­منظور مدل‌سازی هرچه مناسب‌تر مسأله، چهارچوبی نظام‌مند و مبتنی بر روش‌های موجود به­منظور تخمین هر چه دقیق‌تر زمان و هزینه فعالیت‌ها ارائه ‌شده است، تا برای کلیه انواع فعالیت‌ها با سطوح مختلف از سطح دسترسی با توجه به ماهیت و داده‌های موجود از آن­ها تخمین زمان و هزینه مناسب صورت گیرد.