دفاعیه دکتری

دانشجو  یاور رستم زاده روز دوشنبه مورخ ۹۸/۷/۲۹، ساعت ۱۷:۳۰  از پایان نامه خود تحت عنوان "ارزیابی طراحی معماری مسکن روستایی پس از سانحه از منظر بهره برداران؛ مطالعه موردی روستای کنزق"در سالن اجتماعات شهید مداح دانشکده معماری و شهرسازی دفاع خواهند کردند.

اطلاعیه چکیده

 اهمیت معماری مسکن روستایی در ارتباط مستقیم با ابعاد زندگی روستایی است . در قرن اخیر، سوانح موجب آسیب­های فراوانی به مسکن روستایی شده است که هر بار حجم زیادی از منابع و سرمایه­های ملی صرف ساخت سریع آن‌ها می­شود و لذا شناخت عمیق طراح از نیاز های روستائیان، موجب طرح معماری مسکن مطلوبتر برای بهره برداران خواهد شد.
مسئله : مشکل و مسئله طرح های معماری مسکن روستایی پس از سوانح، از آنجا شروع می شود که مطابق نحوه زندگی و بر طرف کننده نیاز ها و خواسته بهره برداران نیست. لذا ساخت مسکنی که علاوه بر مقاومت لازم در پاسخگویی به نیازهای جدید ساکنان خود، واجد ارزش‌های هویتی بوده و مبتنی بر الگوهای بومی مسکن روستایی باشدحائز اهمیت است. اغلب با وقوع سوانح گوناگون در مناطق روستایی کشور، تلاش های بسیاری از سوی مدیران و مسئولین در جهت بازسازی این روستاها انجام گردیده است. اما فارغ از کمیت این تلاش­ها در بازسازی روستاها، به نظر می­رسد برخورد بنیادی و عمیقی با معیارهای فرهنگی، اجتماعی، معیشتی و اقتصادی و در نتیجه مسکن روستاییان نمی­شود و در نتیجه بازسازی مسکن روستایی پس از تخریب گسترده روستاها در زلزله های چند سال اخیر ایران، نشان از شکست و یا نارضایتی در اکثر موارد در بین زلزله زدگان است.
هدف : هدف این پژوهش ارزیابی و استخراج عوامل موثر برطراحی معماری مسکن روستایی بعد از سانحه از منظر روستائیان یا بهره برداران می باشد.
روش تحقیق : در این پژوهش، از روش تحقیق کیو استفاده شده است و لذا جهت دستیابی به این ارزیابی، از نظرات بهره برداران و مشارکت واقعی ذینفان، با توجه به ذهنیت ساکنین روستای مطالعه موردی (کنزق) به منظور آگاهی از وجوه و عوامل تأثیرگذار بر طرح معماری مسکن ساخته شده بعد از سانحه، وجهه همت و دقت قرار گرفت. در روند انجام تحقیق، ذهنیت روستاییان و دغدغه های بهره برداران واقعی از خانه ­هایی که بعد از سانحه زلزله در مدت ۲۲ سال در آن سکونت داشته اند مورد ارزیابی قرار گرفت.. طی استخراج گزاره­ها و مرتب­سازی آنها توسط خود بهره برداران و مخاطبین روستای کنزق، در نهایت نتایج آماری در نرم­افزار SPSS، مورد تحلیل و تفسیر لازم قرار گرفتند.
نتایج : ارزیابی ذهنیت ساکنان روستای کنزق شامل این موارد بود: الف ) بهره برداران از مسکن در روستای کنزق در مورد بافت روستای خودشان در ۵ موضوع اظهار نظر داشته اند: ۱-همجواری ها  ۲- کاربریهای بافت  ۳- تسهیلات روستایی  ۴- معابر و فضاهای عمومی  ۵- مکان یابی. ب ) موارد مطرح در موضوع مسکن و خانه : بهره برداران از مسکن در روستای کنزق در ۴ زمینه اظهار نظر کرده اند که محتوای آنها در زمینه : ۱- طراحی ) با دسته بندی در چهار حوزه :  انعطاف پذیری، مدیریت مصرف انرژی، فرم، تبیین جزء فضاها و جانمایی فضاها(  ۲- معیشت ۳- کیفیت ساخت ۴- اقتصاد و هزینه می باشد. نکته حائز اهمیت در ابزار تحقیق بکار رفته این است که جداول مرتب سازی و بازمرتب سازی حتی طیف و میزان موافقت و یا مخالفت با  تک تک گزاره های مستخرج از جامعه آماری روستای کنزق را هم به بطور شفاف و بدون کوچکترین دخالت و تاثیر محقق به نمایش می گذارد . لذا طراح مسکن روستایی با استفاده از شناخت عمیق تر بهره برداران و مشارکت دادن روستاییان از این منظر در فرایند طراحی، می‌تواند با تحلیل و مقایسه نظرات بهره برداران در جهت درک نیازها و خواسته‌های حقیقی آنها و اعمال آن در طرح معماری در روند طراحی خصوصا معماری پس از سانحه ، موجبات ارتقای رضایتمندی و موفقیت در امر طراحی معماری مسکن بعد از سانحه از منظر بهره برداران را فراهم سازد.
 
واژه‌های کلیدی :  ارزیابی، طراحی معماری مسکن، روستای کنزق، روش تحقیق کیو و مشارکت مردم .