ربات ایرانی بازرس و تعمیرگر خطوط لوله که از برق استفاده نمی‌کند

  یک واحد فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران، رباتی را ساخته است که می‌تواند بدون استفاده از انرژی الکتریکی به بازرسی و تعمیر خطوط لوله گاز یا محیط‌های آلوده به گازهای قابل اشتعال بپردازد. این ربات همچنین مجهز به سامانه‌‌ای است که از انفجار گاز به دلیل جرقه ناشی از الکتریسیته ساکن یا انجام عملیات براده‌ برداری نیز جلوگیری می‌کند.

  معمولا در بسیاری از صنایع از آب و فاضلاب گفته تا صنعت نفت و گاز، شرکت‌های بهره‌بردار ملزم به انجام بازرسی از خطوط لوله و تاسیسات صنعتی هستند تا نقاطی را که در معرض صدمه خوردن هستند پیش از حادثه شناسایی کرده و به موقع اقدام به رفع مشکل کنند. گاهی هم بازرسی، بخشی از علاج بعد از حادثه است و برای پیدا کردن محل آسیب از جمله شکستگی یا گرفتگی صورت می‌پذیرد. در حالیکه پیش از این بازرسی‌ها به صورت محدود توسط نیروی انسانی و به سختی انجام می‌شد یا در برخی موارد به طور کلی حذف می‌شود.

  امروزه با کمک ربات‌های کوچکی که داخل لوله‌ها نفوذ می‌کنند این کار به صورت گسترده‌ای انجام می‌شود اما بسیاری از تاسیسات و خطوط لوله انباشته از گازهای قابل اشتعال و خطرناک هستند که کوچکترین جرقه‌ای در محیط می‌تواند حادثه‌ای خطرناک را به دنبال داشته باشد. این در حالی است که ربات‌ها عمدتا با نیروی برق کار می‌کنند که احتمال بروز جرقه در هنگام کار آن‌ها بسیار زیاد است. به همین دلیل اغلب صنایع از جمله نفت و گاز از انجام چنین بازرسی‌هایی پرهیز می‌کنند.

  برای مقابله با این مشکل، پژوهشگران یک واحد فناور در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران اقدام به تولید رباتی کرده‌اند که در آن از نیروی تولید شده توسط هوای فشرده به جای انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. به گفته محمد رضا قهرمانی، طراح ربات ریوان ( Rewan ) این ربات برای تصویربرداری از محل نیز به جای دوربین از فیبر نوری استفاده کرده و با بهره گیری از قابلیت انتقال تصویر قیبرهای نوری تصاویر را تا محلی خارج از محدوده خطرناک منتقل و در آنجا توسط مبدل‌های الکترونیکی آنرا را تبدیل به تصاویر دیجیتال می‌کنند. علاوه بر این ربات ریوان برای اطمینان از عملکرد ایمن مجهز به سامانه‌ای شده است که با انتشار گاز نیتروژن در اطراف خود مانع تماس جرقه های ناشی از الکتریسیته ساکن یاعملیات براده برداری با گازهای قابل انفجار محیط در حین ترمیم لوله می‌شود و پس از انجام عملیات بازرسی این گاز را با مکش از محل خارج می‌کند.

  ایده‌های نوآورانه به کار رفته در این ربات به ثبت جهانی رسیده است و نمونه‌های اولیه آن توانسته بود جایزه علمی روبات دالن را در سال ۲۰۱۲ از آن خود کند.