بازدید از کارخانه ایران خودرو

  بازدیداز کارخانه ایران واقع در کیلومتر 14 جاده مخصوص کرج از طرف دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت با حضور 14 نفر از دانشجویان درس مدیریت کیفیت به سرپرستی دکتر باقری و همراهی دکتر خادم ثامنی در روز دوشنبه 8 دی ماه 1393 برگزار شد.

  پس از پذیرش اولیه توسط پرسنل روابط عمومی و تخصیص وسیله نقلیه به گروه بازدید آغاز شد. اولین مقصد بازدید سالن پرس بود اما قبل از بازدید سالن پرس، راهنمای گروه مختصری از ساختار و تاریخچه ایران خودرو شرح داد.

  شرکت ایران خودرو در سال 1341 در زمینی به مساحت 420.000 هکتار تاسیس شد و در سال 1342 با عقد قرارداد با شرکت خودروسازیبنز، تولید اتوبوس بنز را آغاز کرد و دو سال بعد از آن یعنی سال 1342، مینی بوس بنز را تولید نمود. ایران خودرو از سال 1346 با تولید پیکان، شروع به تولید خودرو سواری نمود و در ابتدا پیکان در دو مدل تولید می شد. تعداد مدل های پیکان در سال 1349 به چهار مدل رسید. امروزه انواع این محصولات افزایش یافته اند و ایران خودرو محصولات متفاوتی از گروه های مختلف خودرویی تولید می کند. کارخانه ایران خودرو توسط جاده مخصوص کرج و جاده قدیم کرج به سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی وصل شده است. بخش مرکزی از طریق تونل زیر گذر (از زیر جاده مخصوص) به بخش شمالی و از طریق پل روگذر (از روی جاده قدیم) به بخش جنوبی مرتبط شده است.

  برای تولید خودرو، ایران خودرو با شرکت ها و سازمانهای مختلفی همکاری می­کند که بخش­های مختلف خودرو را تشکیل می دهند. به عنوان مثال در مورد موتور خودرو این کارخانه بخش­هایی که از طریق ریخته گری ساخته می شوند را از شرکت های تامین کننده خریداری می­نماید.

  همچنین ایران خودرو چندین شرکت وابسته را تحت حمایت خود دارد از جمله شرکت تام ایران خودرو که وظیفه تعمیر و نگهداری قطعات کارخانه را بر عهده دارد، شرکت ساپکو که وظیفه تامین قطعات ایران خودرو را عهده دار است و شرکت ایسیکو که خدمات و پشتیبانی ایران خودرو را انجام می دهد. همچنین شرکت گسترش سرمایه نیز امور مربوط سرمایه گذاری و سهامداری ایران خودرو را تحت کنترل دارد.

  در کلیه سالن های تولیدی ایران خودرو دو اتاق وجود دارد؛ اول، مدرسه آموزشی که برای به روز شدن اطلاعات و آموزش افراد تازه وارد است. در این اتاق، افرادی که تازه به بخش وارد شده­اند، پس از گذراندن دوره­های آموزشی در صورت تایید کارشناسان، اجازه کار در بخش را دریافت خواهند کرد. دوم، اتاق CMM برای کنترل کیفیت تولید است که در این اتاق، محصولات تولیدی از لحاظ کیفیت تولید، مورد بررسی قرار می گیرند.

  اولین سالن بازدید سالن پرس بود. در سالن پرس قطعات پرسی بدنه خودروها تولید می شوند که شامل قطعات رویه بدنه و قطعات داخلی است. قطعات رویه بدنه در بحث کیفیت خودرو از اهمیت بسیاری برخوردارند چرا که در صورت وجود ایراد در تولید، اولین جایی از خودرو که به چشم می آید و قابل تشخیص است، بدنه خودرو است. قطعات بزرگ توسط ایران خودرو و قطعات ریز توسط تامین کنندگان ساخته می شوند. در سالن بازدید ورق های کویل تولید شده در فولاد مبارکه اصفهان به انبار کویل رفته در آنجا از یکدیگر باز شده و به انتهای خط بلنک می روند. از آنجا به انبار بلنک برده شده و سپس به انتهای خط پرس می روند، پس از فرآیند پرس به انبار قطعات پرس برده می شوند. در سال پرس که مورد بازدید قرار گرفت، قطعات انواع پژوه 206، خودرو رانا و خودرو دنا تولید می شدند. در این سالن 6 خط اصلی قرار داشت. 2 خط G1 که متشکل از ماشینهای شبه رباتیک با دو درجه آزادی، زمان تعویض الگوی زیاد و تعویض الگوی دستی با فشار بالای 2400 تن و نیز 4 خط G2 با رباتهای تمام اتوماتیک 6 درجه آزادی با زمان تعویض الگوی بسیار کم، خطوط این سالن را تشکیل می دادند. این رباتها از سال 81 به ایران خودرو اضافه شده اند. سالن پرس در 3 شیفت کاری به صورت 24 ساعته فعالیت می کند و در هفته 5 ساعت عملیات BM به منظور پیشگیری از خرابی در آن انجام می پذیرد. در این سالن، کیفیت قطعات تولید شده، در اتاق نور مورد بررسی قرار می گیرد، به این شکل که قطعات در نور زیاد از نظر عیوب ظاهری مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین در خطوط G2 کنترلهایی در طول خط بر روی قطعات تولید شده انجام می شود. در خطوط G1 و G2 مراحل کار به این شرح است که قطعات بلنک ابتدا شستشو داده می شوند، سپس برش خورده و پرس می شوند تا به شکل مطلوب درآیند. قطعات تولید شده می بایست از نظر عیوب ابعادی نیز مورد بررسی قرار گیرند. این فرآیند در سالن CMM که در مورد آن توضیح داده شد، انجام می­شود. در این سالن ابعاد قطعات تولید شده از طریق دستگاه های و نرم افزارهای خاص با الگوهای CAD File کاملا مورد مقایسه ابعادی قرار می­گیرند تا هیچ موردی خارج از ضوابط تولید نشده باشد. از هر قطعه که قرار است تولید شود، در ابتدا یک قطعه تولید شده و حدود 5000 نقطه از آن با الگوی CAD File با دقت 1 میکرون مورد مقایسه قرار می گیرند و در صورت تطابق، اجازه تولید انبوه قطعه صادر می شود. این مقایسه فوق العاده زمان بر است پس می بایست در مراحل بعد، تعداد نقاط کمتری بررسی شوند. پس از تایید یک قطعه و تولید انبوه آن، در اتاق CMM تنها حدود 100 نقطه از آن مورد بررسی قرار می گیرد و این فرآیند برای قطعه های بزرگ بین 5 الی 6 دقیقه به طول می انجامد. لازم به ذکر است که قطعات کوچکتر به زمان کمتری نیاز دارند. در طول روز، از هر نوع قطعه تولید شده، یک قطعه به طور تصادفی انتخاب شده و مورد بررسی CMM قرار می گیرد و در صورت تطابق با الگو، اجازه خروج تمام قطعات تولید شده از آن نوع از بخش صادر می شود. در حال حاضر، اتاق CMM تنها محصولات خانواده پژوه 206، رانا و دنا را مورد بررسی قرار می دهد و سایر محصولات مانند سایر خودروهای خانواده پژو و سمند به صورت دستی کنترل می شوند.

  قطعات پرس شده به سالن رنگ رفته؛ رنگ می شوند و سپس به سالن مونتاژ آورده می شوند. سالن رنگ به دلیل ملاحظات ایمنی و بهداشتی مورد بازدید قرار نگرفت و مقصد بعدی بازدید، سالن مونتاژ بود. در این بازدید از سالن مونتاژ شماره 3 که خانواده پژو 206 و رانا را مونتاژ می­کرد بازدید شد. این سالن شامل 4 خط اصلی بود که ظرفیت تولید 550 تا 600 خودرو در روز را دارد.